Kể từ khi ngôn ngữ nói ra đời, con người luôn nỗ lực hết mình để phá vỡ rào cản ngôn ngữ bằng cách sử dụng các dịch vụ phiên dịch. Đây là quá trình phiên dịch viên chuyển ngữ từ nội dung ngôn ngữ nguồn sang ngôn ngữ đích và đồng thời truyền tải đến người nghe bằng lời nói.
Ngày nay, quá trình phiên dịch có thể được tiến hành theo nhiều hình thức khác nhau, phụ thuộc vào bối cảnh, nhu cầu, điều kiện vật chất,… Trong số đó, loại hình Phiên dịch song song ( Phiên dịch Cabin ) đang được sử dụng rất phổ biến, đặc biệt là trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị lớn. Vậy phiên dịch song song trải qua những thời kỳ như thế nào, hãy cùng Người Phiên Dịch tìm hiểu nhé!
Phiên dịch được sử dụng rất rộng rãi trong lịch sử nhân loại. Thực tế, phiên dịch xuất hiện trước cả ngôn ngữ viết, đóng vai trò then chốt trong việc kết nối các nền văn hóa trên toàn thế giới với nhau. Hoàng gia, giáo sỹ, các nhà hoạt động quân sự,… đều cần đến sự hỗ trợ của các thông dịch viên để truyền đạt những thông điệp quan trọng, mang tầm ảnh hưởng thế giới.
Ở giai đoạn lịch sử này, khi mà các trang thiết bị hiện đại chưa ra đời, phiên dịch song song được thực hiện theo hình thức “thì thầm”. Cụ thể, phiên dịch viên sẽ đứng hoặc ngồi sát với người nghe và truyền tải nội dung, thông điệp bằng lời nói ở mức âm lượng thấp.
Năm 1945 – 1946, phiên toà xử tội phạm phát xít Đức là sự kiện đầu tiên chính thức sử dụng phiên dịch song song một cách bài bản. Với những sự kiện quy mô lớn, thành phần tham dự đa dạng, đến từ nhiều quốc gia như vậy, sự “cứu trợ” của phiên dịch là rất phù hợp và cần thiết, đặc biệt là với những nhà lãnh đạo không giỏi ngoại ngữ như Thủ tướng Anh David Lloyd George.
Tuy nhiên, việc sử dụng phiên dịch cabin ở thời điểm đó nhận được khá nhiều phản ứng trái chiều từ giới cầm quyền. Nhiều người cho rằng hình thức phiên dịch nối tiếp thì đáng tin cậy, lịch sự và trang trọng hơn. Sự “đối đầu” của 2 hình thức phiên dịch này chỉ thực sự chấm dứt vào năm 1951, khi loại hình phiên dịch song song chính thức trở thành tiêu chuẩn phiên dịch tại các sự kiện cấp cao.
Ở thời điểm đó, số lượng ngôn ngữ được Liên Hợp Quốc sử dụng trong các cuộc họp tăng lên. Từ hai ngôn ngữ ban đầu là tiếng Anh và tiếng Pháp, Liên Hợp Quốc đã sử dụng thêm các thứ tiếng khác là Tây Ban Nha, Nga và Trung Quốc. Việc sử dụng phiên dịch đuổi trong bối cảnh như vậy mất quá nhiều thời gian.
Mặc dù diễn ra với tốc độ nhanh và tương đối khó nhưng nhìn chung, hình thức phiên dịch song song vẫn có nhiều ưu điểm hơn so với phiên dịch nối tiếp. Phiên dịch song song dần được ưa chuộng và gắn thêm “mác” là hình thức “phiên dich hội nghị” khi được sử dụng phổ biến trong các sự kiện, cuộc họp, hội thảo lớn. Trong khi đó, dịch vụ phiên dịch đuổi lại phù hợp hơn với những bối cảnh có ít người tham dự.
Hiện nay, nhu cầu sử dụng dịch vụ phiên dịch song song đang tăng cao hơn bao giờ hết qua càng ngành nghề lĩnh vực khác nhau:
Luật pháp: Phiên dịch song song được sử dụng trong nhiều quy trình pháp lý. Ví du, quá trình cung cấp lời khai, các phiên tòa xét xử,… Chỉ những phiên dịch viên được đào tạo về ngành luật và nắm vững các thuật ngữ pháp lý mới có đủ khả năng hoàn thành tốt công việc này.
Chính trị: Trong các cuộc họp cấp cao, chính phủ và nhà lãnh đạo các nước chắc chắn không thể trao đổi, đàm phán với nhau hiệu quả nếu không có sự hỗ trợ của phiên dịch viên.
Giáo dục: Khả năng tiếp thu bài giảng hiện nay được nâng cao đáng kể khi sinh viên, đặc biệt là du học sinh, nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình từ các phiên dịch viên song song tại giảng đường. Thông qua việc sử dụng tai nghe, sinh viên sẽ có thể tự tin ghi chép, học tập và nâng cao trình độ chuyên môn.
Xã hội: Khi có thảm họa thiên nhiên, chính quyền sẽ đưa ra thông báo khẩn cấp tới toàn bộ người dân. Lúc này, một dịch vụ phiên dịch chuyên nghiệp chắc chắn là cần thiết và có thể cứu sống nhiều mạng người.
Quân sự: Trong những tình huống căng thẳng, khẩn cấp, quân đội cần kết nối, liên lạc với mọi người ở khắp thế giới. Khi đó, sự chuẩn xác khi truyền đạt thông tin là yếu tố sống còn. Phiên dịch viên có trình độ giỏi sẽ đảm bảo thông điệp truyền đi đầy đủ, trọn vẹn.
Kinh doanh: Trong các chương trình đào tạo lao động, hình thức phiên dịch song song thường xuyên được sử dụng. Phiên dịch song song ở các doanh nghiệp khuyến khích việc thực hành an toàn, tính thống nhất, đồng bộ, cũng như nâng cao chất lượng công việc.
Du lịch: Nhờ sự hỗ trợ của phiên dịch viên, du khách sẽ có đầy đủ trải nghiệm khi đi du lịch. Bất kể du khách nhìn thấy, nghe thấy gì, phiên dịch viên đều sẽ thuyết minh, diễn giải theo tiếng mẹ đẻ của họ để đảm bảo du khách không bị giới hạn khi tiếp cận với các nền văn hóa nước ngoài.